Wizyta w Gurdwarze

Pomimo, że poprzez małżeństwo z Hindusem włączyłam poniekąd we własne życie Indie - osobiście przyznaję i każdy to chyba zauważy, że o Indiach jako takich piszę tutaj niewiele.

Powód jest prozaiczny. Nie byłam w Indiach, nie widziałam, nie dotknęłam, nie poczułam. To co wiem - wiem ze źródeł zupełnie innych niż własne. Stąd też pisanie o czymś, co nie opiera się moich doświadczeniach - jakoś zupełnie mi nie wychodzi.

O pewnych rzeczach, które jednak są naznaczone moim jestestwem, napisać mogę :-). Bo ależ owszem i czemu nie?

A o czym?

A choćby o takiej naszej rodzinnej, pierwszej i ostatniej jak dotąd wizycie w gurdwarze - świątyni sikhijskiej. Do zamieszczenia takiej notki (muszę to podkreślić) natchnęła mnie droga moja "siostra" w posiadaniu sikhijskiego męża - Elsa. Pozazdrościłam jej, że mieszka w kraju i miejscu, gdzie do takiej gurdwary może sobie iść z rodzinką kiedy zechce i też postanowiłam "pochwalić" się naszym własnym wypadem do tegoż przybytku. Dodam, że Elsa wcale nie mieszka na co dzień w Indiach. Mieszka jednak tam, gdzie skupisko sikhijskie jest zdecydowanie większe i do gurdwary nie musi jechać blisko 250 km - jak ma się to w naszym skromnym, polsko-wschodnim przypadku.

Nie jestem sikhijką z wyznania, ale odwiedzić gurdwarę było dla mnie priorytetem. Zawsze jestem ciekawa wszelakich miejsc sakralnych a gurdwara pociągała mnie z jednej strony dlatego, że ostatecznie mam sikhijskiego męża a z drugiej, że jakoś zawsze sympatycznie mi się kojarzyła.

Nie mamy w Polsce ani wielu Sikhów ani też ich świątyń. Jeżeli tylko nie palnę w tym momencie babola ni z gruchy ni z pietruchy - napiszę, że gurdwara jest chyba tylko jedna w całym naszym kraju i znajduje się w podwarszawskim Raszynie przy ulicy o nazwie Na Skraju.

Byliśmy w owym Raszynie w maju 2010 r. Nie to, abyśmy pojechali tam wprost z Grajewa w tym tylko, jedynym celu. Pojechaliśmy bowiem na kilka dni do Warszawy i rezydując w stolicy nie omieszkaliśmy do Raszyna zajrzeć.

Nasi znajomi Warszawiacy dali nam mapy, instrukcje i namiary na cel. Oczywiście nie brałam na siebie ryzyka, by wypuszczać się tam samochodem! Jeszcze mi nerwy i życie miłe były! Najpierw więc autobus, potem tramwaj a potem znów autobus. W międzyczasie straciłam komórkę. Nie wiem dokładnie jak i kiedy, ale kto tam nadąży za warszawskimi kieszonkowcami...

Raszyńska gurdwara z zewnątrz nie przypomina jakiejkolwiek świątyni. Niepozorny budynek, który na myśl przywodzi raczej sporą willę niż jakikolwiek zbór modlitewny. Generalnie jest to bowiem normalna posesja, jakich na  tejże ulicy wiele. Gdyby więc nie czujność Mohiego - moglibyśmy sobie błądzić po okolicy w tę i wew tę. On bowiem poznał miejsce po specyficznej fladze (proporcu? chorągwi?)  łopoczącej na maszcie gurdwarowego podwórka.

Część modlitewna gurdwary znajduje się w większym budynku, a część - nazwijmy ją kuchenna - w przylegającej, parterowej przybudówce. Najpierw oczywiście weszliśmy do części głównej. Mohi udzielał instrukcji - zdjąć buty i założyć na głowy chustki. Wszystkie chustki dostępne na miejscu (bo nie każdy przecież na co dzień nosi turban albo chustkę w zapasie) były w kolorze pomarańczowym i przypominały mi raczej rożki harcerskie niż coś, czym mogę zakryć swoje - wtedy dłuższe - włosy. Mohi oczywiście omotał się tym pomarańczowym skrawkiem, ale ja użyłam w tym celu prywatnego indyjskiego szala z jedwabiu, który wzięłam ze sobą w ramach wrodzonej przezorności. Co prawda bez końca zjeżdżał mi na ramiona i motałam się z jego poprawianiem, ale zawsze to czułam się w nim lepiej niż w owym gurdwarowym, nylonowym rożku. Aleksander oczywiście też dostał na łepek swój strzępek i choć wyglądał w nim uroczo - szybko mu się znudził, ściągał go i rzucał beztrosko pod nogi. Na parterze gurdwary jest właśnie coś a'la szatnia i pusty pokój obwieszony obrazami Guru. Nie wiem do czego tak naprawdę służy ten pokój... Część zasadnicza świątynki jest na górze. Wchodzi się tam po drewnianych schodach obłożonych dywanem bądź wykładziną (nie pamiętam). Salka nie jest wielka, ale przyjemna. Sztandarowa Święta Księga (Adi Granth bądź Śri Guru Granth Sahib) spoczywa na honorowym miejscu, dookoła kwiaty, kolorowo i mistycznie. Jest też wydzielony "kącik", który Mohi nazwał - łopatologicznie mi tłumacząc istotę miejsca - sypialnią Świętej Księgi, gdzie składa się ją na noc. Akurat to, bardzo mnie zaciekawiło. Księgę traktuje się w sikhizmie bardzo osobowo. Jednak nie zamierzam tu powielać opracowań dotyczących sikhizmu ani pisać o tej religii jako takiej. Nic nowego w tym temacie bowiem nie wymyślę, nie wystudiuję i nie takie było założenie tego posta, bo piszę przecież o naszej wizycie w gurdwarze i co za tym idzie - o osobistych wrażeniach z tej wizyty. 

Obok miejsca rezydencji Świętej Księgi jest też - nie wiem jak to nazwać - część audio czyli mikrofony i nagłośnienie. Tam zapewne odbywają się modlitwy prowadzone przez wytrawnych leaderów. Mohi mówił na nich po prostu priests czyli po naszemu księża. Nie są to rzecz jasna księża jako tacy, bo w tej religii brak jest typowego kapłaństwa i modlitwy może prowadzić po prostu każdy. Zasadniczo jednak, zajmują się tym "wykwalifikowani" znawcy rzeczy.

Aleksander, uwolniony z butów - biegał z tupotem po wszystkich pomieszczeniach i jedynie tylko dzięki dywanom jego tupot był z lekka wyciszony.

Mohi był lekko podekscytowany faktem, że może w końcu "gościć" w gurdwarze mnie i swojego jedynego (jak dotąd ;-) synka. Pokazywał i tłumaczył nam  wszystko z niekrytą satysfakcją i uśmiechem na twarzy. Ja słuchałam i patrzyłam z zaciekawieniem, jednak Olu miał w głowie głównie wąchanie kwiatków, szczypanie z nich listków i ganiatykę dookoła Pani Księgi. Obok "ołtarzyka" znajduje się hmmm, no mówiąc najprościej - garnek ze słodką pastą. Nie pamiętam w tej chwili  jak to się zwie i z czego jest przyrządzone, ale Mohi nie omieszkał poczęstować tym Olusia. Ja jedynie posmakowałam, bo na bardzo słodkie rzeczy mam niesamowicie długie zęby.

Po zwiedzeniu świętego miejsca i złożeniu hołdu Pani Księdze (ja niestety nie umiem modlić się inaczej niż po swojemu - ale sikhizm jest taki fajnie tolerancyjny, że na pewno wybaczono mi moje chrześcijańskie słowa wypowiadane w duchu ;-)) oraz po włożeniu pieniężnej ofiarki do specjalnej urny - udaliśmy się do części jadalnej. Bardziej z ciekawości niż z głodu, rzecz jasna.

W kuchni uwijało się kilku młodych, śniadych chłopaków brząkając garnkami i mieszając w nich z wielką wprawą. Pod ścianą jadalni stały kartony napakowane przyprawami - wyczaiłam tam wzrokiem kolendrę, garam masala i kurkumę. Usiedliśmy sobie po turecku pod ścianą. Za chwilkę podszedł do nas młody, szczupły i przystojny chłopak w czarnym turbanie i z niewielkim zarostem. Od razu wdał się w pogaduchę z Mohim a ja latałam jak głupek za Olkiem, który kontynuował swoja skarpecią ganiatykę - z tym, że teraz wybiegał również na dwór. Nie wiem, o czym rozmawiali sobie faceci bo rozmawiali w punjabi, a ja  niestety nie posiadłam jeszcze (i nie sądzę bym posiadła) sztuki rozumienia, tudzież używania tego języka. Podczas gdy panowie gaworzyli a ja strofowałam uziajanego Olka - inny miły chłopak w pomarańczowej chustce podał nam do picia czaj - mocna słodka herbata z mlekiem i przyprawami. Tradycyjnie w metalowych kubkach. Chwilę potem przyniósł nam nasz posiłek - dhal sowicie podsypany zieloną kolendrą i kołacze, których nazwy nigdy nie mogę właściwie określić, gdyż wszelkie naany, ciapaty i roti zawsze mi się plączą i nie odkryłam jeszcze subtelnych różnic między nimi. Jeśli się nie mylę, na te gurdwarowe Mohi mówił właśnie roti.

Dhal smakował mi wybornie. Niby sama czasem też go przygotowuję, ale smak mojego jest zdecydowanie inny. Ten zaś miał jakiś taki prawdziwie indyjski, egzotyczny taste... A może to okoliczności jedzenia - w gurdwarze, siedząc po turecku na podłodze i mając dookoła kilku facetów w turbanach szwargoczących w punjabi - sprawiły, że i smak w ustach rozszedł się w iście indyjskim stylu? ;-)

Po zjedzeniu posiłku i popiciu dodatkowym kubeczkiem czaju - Mohi wymienił numer telefonu ze swoim rozmówcą (okazało się, że jest jednym z owych mistrzów ceremonii), ja wymieniłam uśmiechy i ukłony z chłopakami w kuchni, zgarnęliśmy rozbrykanego Olesia, zapakowaliśmy do wózka i z bezpiecznego poddasza sikhijskiego wyszliśmy wprost  na gorącą, szumną podwarszawską ulicę. Zdjęłam z głowy bez końca osuwający się szal i nadal czując w ustach chłód kolendry i szczypanie pieprzu - zamarzyłam, by natychmiast przenieść się z Raszyna gdzieś do Indii... Ech...

Zapytałam wczoraj na skype Mohiego, ileż to mają gurdwar w Kalkucie - zważywszy, że w Polsce jest AŻ jedna. "OOOO - zaciągnął się owalnie mój brodaty mężo - dokładnie to sam nie wiem, ale co najmniej...10?" Znak zapytania na końcu jego odpowiedzi oznaczał, że może być ich znacznie więcej - mając na względzie wielkość samej Kalkuty.

Będzie co zwiedzać i gdzie smakować prostego, tradycyjnego żarełka - pomyślałam. Bardzo też chętnie podsunę się kiedyś do pomocy w gurdwarowej kuchni - tej, do której rodzina Mohiego chodzi najczęściej. A co! Mogę choćby obierać i kroić cebulę. Łzy jakie ewentualnie mi pociekną pójdą przecież na dobre!

Spośród ogólnie przepastnej ilości zdjęć - z naszej wizyty w gurdwarze znalazłam tylko jedno - zamieszczone wyżej. Dzielę się więc skromnie tym jednym obrazkiem :-).

Zdjęcia z innych, indyjskich już gurdwar - na pewno wrzucę po powrocie z Indii Mohiego - bo obiecał mi narobić ich wiele.